Mity i fakty (Demokracja)

2. Mit
W dyskusji o demokracji (i nie tylko) przydatna będzie definicja mitu. Mit jest bowiem (definicja dra Pulikowskiego) fałszywą budowlą złożoną z prawdziwych elementów. Dla przykładu każdy z nas widział górę i widział złoto choćby w postaci obrączki (te dwa elementy są prawdziwe). Nikt jednak nie widział złotej góry/góry złota (to fałszywa budowla). Demokracja jest pełna mitów, do zrozumienia których użyteczna będzie ta definicja.
a. naczelnym z takich mitów jest mit równości w demokracji. W założeniu każdy obywatel ma głos równoważny z głosem drugiego obywatela. Jest to podwójny absurd. Pierwszym absurdem jest fakt, że za kryterium oceny (np. w referendum) przyjmujemy coś innego niż wiedzę czy kompetencje. Drugim absurdem jest fakt, że rządzący (w coraz bardziej skomplikowanym świecie) sami zdają się na opinie ekspertów a mimo to uważają za stosowne by poddawać to czy inne rozwiązanie ocenie obywateli (sama umowa CETA ma ponad tysiąc stron, zawiera skomplikowane rozwiązania ekonomiczne i idę o zakład, że większość posłów jej nawet nie przeczytała).

3. Prymat
Zakładam, że większość czytelników to ludzie identyfikujący się z wiarą katolicką. W tej perspektywie analizujemy rzeczywistość przez pryzmat wiary, nie zaś odwrotnie. Katolickie patrzenie na rzeczywistość w zasadzie wyklucza demokrację ponieważ:
a. eschatologicznie wszyscy będą albo zbawieni, albo potępieni; a to wyklucza równość,
b. niebo jako rzeczywistość ostateczna i cel człowieka jest hierarchiczne,
c. demokracja jako system polityczny zrównuje w punkcie wyjścia dobro i zło, prawdę i fałsz, zostawiając je woli większości,
d. nawet demokracja chrześcijańska (chadecja) nie była rozumiana przez Kościół jako projekt polityczny. Zaistniała w nadziei chrystianizowania laickiego świata. Historia pokazała jednak, że chadecy najpierw przekonali katolików do demokracji, potem do laicyzacji ustroju i prawa (wystarczy przypomnieć sobie, że np. we Włoszech to właśnie chadecja wprowadzała rozwody czy aborcję).

II
Demokracja (paradoksy)

1. Demokracja zakłada, że debata wielu osób (ich połączone siły intelektualne) przekładają się na większą mądrość proponowanych rozwiązań.
a. pomijając to, co widzimy dziś w sejmie (jako dowód na to, że nawet przy dwóch skrajnych poglądach nie sposób dojść do porozumienia), prawo Gustawa Le Bona (Psychologia tłumu) mówi, że w masie średnia wartość jednostki zawsze zmniejsza się.

2. Demokracja zakłada też, że wola większości jest nie tylko słuszna, ale jest wolą ogółu (wszystkich).
a. słuszność (pomijam rozróżnienie na dobroć i słuszność) woli większości w żaden możliwy do wytłumaczenia sposób nie ma mocy uczynienia czegoś dobrym lub złym (można sobie wyobrazić, że z jakiegoś powodu większość uzna, że leworęcznych można skazywać na śmierć).
b. prawa nie są zasadami, ale przełożeniem zasad (np. sprawiedliwość jako zasada obowiązuje zawsze, nawet w zakresie nieregulowanym przez prawo. Gdyby np. nie było kodeksu pracy, to pracownikowi z samej zasady sprawiedliwości należy się sprawiedliwa zapłata).
c. większość nie stanowi źródła prawa ponieważ wartość zadekretowanego prawa nie wynika z większej liczby ustawodawców, lecz z innego rodzaju wyższości („omnis potestas a Deo„).
d. zasada „woli ogółu” brzmi zabawnie w sytuacji, gdy frekwencja w wyborach jest w okolicach 50% a partię rządzącą wybiera 37% głosujących (jeśli przyjąć liczby bezwzględne i 100 osób jako wszystkich uprawnionych do głosowania, to partię rządzącą w powyższym przykładzie wybrało „aż” 18 ludzi [dokładnie 18,5]).
W tym wypadku mowa o „woli suwerena” jest, ujmując najdelikatniej, nadużyciem semantycznym.

3. System demokratyczny zawiera także dwie kolejne sprzeczne zasady. Reprezentant narodu (powiedzmy, że poseł) ma działać zgodnie z wolą narodu i jednocześnie dla dobra narodu. Działanie „dla dobra” oznacza, że ów dobro (a to kategoria etyczna i zasługująca na oddzielny namysł) ma być wybierane niezależnie czy naród je sobie uświadamia czy nie. To doprowadza do sprzeczności, ponieważ jeśli suweren zażyczy sobie aborcji na życzenie, wybierze partię X, otrzyma ów świadczenie, to abstrahując od kategorii dobra (w rozumieniu etycznej oceny czynu), prawodawca umożliwiając aborcję działa przeciw samemu narodowi (umożliwiając zabijanie obywateli).
a. wola narodu nie musi iść w parze z dobrem narodu. Jeśli jednak rządzący wybierają dobro narodu (czyli chcą uszczęśliwić obywateli jakąś umową np. CETA ponad ich głowami), to znów mamy sprzeczność z zasadą działania „z woli” narodu. Nawet gdyby możliwe było przeprowadzenie referendum w niemal każdej dziedzinie, to po pierwsze sparaliżowałoby to działanie władzy, po drugie istnieje paradoks kompetencji, o którym pisałem we wcześniejszym wpisie.

4. Od czasu Soboru Watykańskiego II w Kościele powstają pewne ciała demokratyczne (konferencje episkopatu, synody, rady parafialne). Praktyka pokazuje, że w wielu przypadkach są one źródłem zamętu (por. schizmatyckie synody holenderskie, słowa kardynała Marxa i praktyka Kościoła niemieckiego pod hasłem „nie jesteśmy filią Watykanu” czy rady parafialne decydujące za proboszcza w wielu miejscach zachodu).
a. z definicji takie eksperymenty musiały skończyć się tragicznie. Istnieje bowiem zasadnicza różnica między Kościołem a społeczeństwem świeckim. Społeczeństwo świeckie najpierw istnieje, potem powołuje swoich zwierzchników (jest pierwotnie suwerenne). Kościół nie utworzył się sam i nie wyznaczył sam sobie zwierzchności. Kościół i rządzące nim prawa były zanim powołani zostali wierzący. Kościół miał Głowę, zanim powstały pozostałe członki i zwierzchność w Nim jest zawsze na pierwszym miejscu przed wspólnotą.

III
Demokracja (ideologia)
Ideologia jest filozofią dla ubogich. Występuje ona tam, gdzie rozpoznanie rzeczywistości przyrodzonej (właściwe realistycznej filozofii) i nadprzyrodzonej (właściwe prawdziwej religii) zastępujemy innym wyjaśnieniem. Demokracja jest ideologią.

1. Wolność + równość = sprzeczność + przemoc
Jeśli ludzie byliby bezwzględnie równi sobie, to żylibyśmy w komunistycznym „raju” (każdy miałby te same możliwości, talenty, tyle samo pieniędzy itd.). Jeśli chcemy zaprowadzić równość to musimy użyć przemocy (pokazały to rewolucja francuska i bolszewicka); żeby żywopłot przed domem był równy trzeba użyć siły.
a. ideologia (por. definicja z początku) równości
Równość nie działa w życiu codziennym. Nawet najzagorzalszy demokrata w przypadku choroby będzie szukał najlepszego lekarza (identycznie szukamy adwokata, fryzjera, spowiednika itd.) i nie nazwie tego dyskryminacją tych gorszych (lekarzy, adwokatów etc.). Przy wyborze decydują tu kompetencje (wiedza + doświadczenie).
b. Biblia mówi wiele o wolności (nie mówi o równości). Ontologicznie jesteśmy równi jako ludzie (co do istoty), w żadnym razie nie jesteśmy równi jeśli chodzi o przypadłości.
c. obszar wyłączony
Powyższe skrótowe przedstawienie pokazuje, że w demokracji stwarzamy specjalny obszar, gdzie obowiązują prawa inne niż w życiu codziennym, co jest przejawem ideologii (aż prosi się tu o przywołanie Chestertona i jego zasady „zdrowego rozsądku”).

2. Totalitaryzm
a. demokracja jest totalitarna z samej definicji. Zakłada bowiem za cel, aby wszyscy obywatele byli zaangażowani politycznie. U źródła, w Atenach kogoś, kto nie wchodził w zaangażowanie tego typu nazywano „idiotes” i okazywano pogardę.
b. znika poczucie odpowiedzialności. Po II wojnie pociągnięto do odpowiedzialności członków NSDAP. Wyborca, który doprowadził do zwycięstwa tej partii, pozostał nietykalny.
c. w czasie trwania kadencji praktycznie nie ma możliwości zmiany władzy, co czyni ją trwalszą niż władza monarchów.
d. zasada większości rządzącej mniejszością nie wynika z żadnego racjonalnego rozumowania. Od zawsze elity (intelektualne, moralne, duchowe) wywodziły się z mniejszości. Historię świata „poruszają” jednostki (za którymi idą tłumy). Każda wielka firma działa w ten sposób, że na szczycie jest szef, który ma pod sobą ludzi. Kiedy lecimy samolotem dowodzi pilot, który ma pod sobą drugiego pilota i cały personel. Nikt rozsądny nie zaproponuje zasady, że pułap, prędkość czy trasę przelotu określa zgromadzona w samolocie większość pasażerów. Po raz kolejny demokracja okazuje się ideologią, bowiem coś co nie funkcjonuje w codzienności fundujemy całemu państwu jako zasadę ustrojową (i do tego niektórzy uważają ją za najlepszą z możliwych).
e. cenzus
Demokracja jest antydemokratyczna, bo ustanawia cenzus np. wieku (jakaś dziwna zasada określa także, wybierany ma być potencjalnie starszy od wybierającego). Znane są w dawniejszych czasach cenzusy majątkowe. Znoszono je sukcesywnie, ale nie w przypływie miłości do biedniejszych, ale po to, aby powiększyć bazę swoich wyborców. Zniesiono też inne cenzusy i w związku z tym np. w Indiach może głosować (decydować o sprawach państwa) analfabeta, który swoje preferencje wyraża za pomocą symboli.
f. listy partyjne
Istnieje zasada, że im mocniej zideologizowany naród, tym chętniej głosuje na listy partyjne (a one cementują ducha partii). Doprowadza to do tego, że mnóstwo partyjnej energii idzie na walkę z innymi partiami (zamiast na reformy państwa). Państwo staje się areną, na której widzimy nieustanną bitwę z użyciem czasem najniższych argumentów (brzmi znajomo?).

3. Głosowanie
Mówi się, że wybory to święto demokracji. Niestety sam akt głosowania jest wynikiem (z reguły) czynników pozaracjonalnych.
a. głównymi czynnikami w oddaniu głosu są (I) osobista korzyść głosującego (ile osób głosowało na PiS ze względu na 500 zł na KAŻDE dziecko?), (II) osobiste więzi z partią (mistrzem tu jest PSL), (III) charyzma lidera. Żadne z powyższych kryteriów nie ma charakteru racjonalnego i obiektywnego. Jeśli ktoś temu przeczy niech sobie przypomni czy głosując na partię X przeczytał cały jej program i porównał z programami innych albo czy w sprawie CETA ktoś przeczytał (łącznie z posłami) treść umowy (w obu przypadkach mam na myśli czytanie ze zrozumieniem i realną ocenę konsekwencji).
b. głosujący na „nie”
Ponieważ partie nie zaspokajają gustów wszystkich, powstaje spora grupa głosująca na „nie”. Warto przypomnieć, że zniechęcenie do niemieckiej demokracji (1932-33) doprowadziło taką grupę do urn i do wyboru koloru brunatnego (zwiększając liczbę reprezentantów tej barwy o 160 osób).
c. rozczarowani wynikiem
Rozczarowani wynikiem wyborczym (będący w mniejszości) często radykalizują się i sięgają po środki poza-parlamentarne lub/i nielegalne (znów brzmi znajomo?) W demokracji ważny jest cel, nie środki (zarówno po stronie większości jak i mniejszości).
d. wróg
Partie muszą walczyć o przychylność wyborców. W związku z tym naturalnym jest zbudowanie areny i walka (ile w kampaniach wyborczych jest kłamstw, zawiści, nienawiści, pustych obietnic, zniesławień itd.) oraz poszukiwanie wroga.
e. koszty
Demokracja jest kosztowna i to podwójnie. Po pierwsze samo utrzymanie całego parlamentu (szczególnie w sytuacji, gdy decyzje podejmują liderzy i wprowadzają dyscyplinę często łamiąc sumienia) kosztuje. Doskonałym przykładem był fakt, że sama administracja B. Komorowskiego kosztowała więcej niż dwór Elżbiety II. Druga przyczyna kosztów, tkwi w tym, że najprościej zdobyć głos wyborcy kupując go (oczywiście obietnicą obdarowania go z publicznych pieniędzy; por. link pod tekstem).
f. lojalność
Powyższe dwa punkty budują lojalność wobec partii (nawet jak Beata Szydło obiecała 500 zł na każde dziecko czy podniesienie kwoty wolnej dla wszystkich do 8000 zł i okazało się to kłamstwem i tanią obietnicą, to owe kłamstwa znalazły szerokie grono obrońców). Lojalność natomiast jest cechą feudalną i nie ma nic wspólnego z demokracją.
g. wrażenie
Decydującą rolę „wrażenia” jako kategorii wyboru polityka, mamy w Polsce pośrednio zadekretowaną wyrokiem sądu. Otóż podczas kampanii wyborczej (1995) A. Kwaśniewski oświadczał wielokrotnie, że legitymuje się wyższym wykształceniem. Sąd Najwyższy badając tę sprawę stwierdził, że kłamstwo zostało wykazane, ale nie miało to znaczącego wpływu na wynik wyborów. Mówiąc krótko Sąd Najwyższy uznał, że kłamstwo polityka nie ma wpływu na wynik wyborów! Ergo obiecać można wszystko (np. Wałęsa obiecywał 100 mln), można kłamać, ale nie ma to znaczącego wpływu na wynik wyborów. Tę zasadę mamy nawet wpisaną do Konstytucji. Artykuł 104 ust. 1: „Posłowie są przedstawicielami Narodu. Nie wiążą ich instrukcje wyborców”.
Idealne potwierdzenie tezy, że liczy się w demokracji pozaracjonalny argument z „wrażenia”.
h. wartości
Demokracja preferuje ludzi bez wartości. W sporze dwóch kandydatów, z których jeden jest uczciwy a drugi nie, zawsze wygra ten drugi. Jeśli bowiem nie można spełnić jakiegoś żądania wyborców to pierwszy kandydat to przyzna, drugi obieca że zrealizuje.
i. brak kompetencji
Zdając na prawo jazdy czy otwierając warzywniak odpowiedni urząd sprawdzi nasze kwalifikacje. Demokracja zakłada równość i nikt nie śmie nawet sprawdzać kwalifikacji wyborców ani wybieranych. Niestety demokracja zjada w tym puncie samą siebie. Głosząc równość np. wyklucza niektórych więźniów odbierając im prawa wyborcze. Jeśli głosimy równość i nie bierzemy pod uwagę kwalifikacji intelektualnych ani moralnych, to nie można więźnia pozbawiać prawa do głosowania.
j. arytmetyka
Dwie zasady demokratyczne „równość” i „zasada większości” także są sprzeczne. Jeśli przyjąć, że większość ma rację (albo chociaż, że więcej więcej umysłów wydaje mądrzejsze sądy), to należy przyjąć, że polityka Rosji/USA jest znacznie mądrzejsza niż Polski (ze względu na liczbą mieszkańców). Co wtedy zrobić z równością?
k. Sokrates i Jezus
W pewnym sensie podstawą naszej kultury jest śmierć dwóch osób Sokratesa i Jezusa. Obaj zostali skazani na śmierć demokratycznie a wyroki podobały się wielu zgodnie z zasadą, że rządy mają oznaczać „największą szczęśliwość możliwie największej liczbie” ludzi.
Demokratyczne kłamstwa

IV
Demokracja (opowiastka)

Zapytano kiedyś prawodawcę i twórcę ustroju Sparty, Likurga dlaczego nie dał tejże Sparcie ustroju demokratycznego.
Ów mąż miał odpowiedzieć:
Jeśli chcesz demokracji, wprowadź ją wpierw we własnej rodzinie!

V
Demokracja (socjalizm i religia)

1. Skrzywienie lewicowe
Utarło się, że lewa strona jest kojarzona negatywnie. Najbardziej widać to chyba w języku włoskim (la sinistra – lewa ręka, il sinistro – nieszczęśliwy wypadek). Podobnie jest w języku niemieckim czy węgierskim. Prawa strona zawsze ma pozytywne skojarzenia. Mówimy np. o prawym człowieku. Od rdzenia „praw-” pochodzą takie wyrazy jak prawy, prawo, prawda. Nawet scena Sądu Ostatecznego zawiera motyw postawienia potępionych po lewej a zbawionych po prawej stronie.
a. zachowanie
Zachowaniem człowieka rządzą dwie sprzeczne postawy. Z jednej strony to element zwierzęcy (instynkt stadny, chęć utożsamienia się z takimi jak my). Z drugiej strony to postawa czysto ludzka (chęć wyróżnienia się, bycia odmiennym).
b. lewicowe państwo
Idealne lewicowe państwo jest jednolite (jedna rasa, jedna klasa, jedno prawo, jedna partia, jeden przywódca).
c. ruchy feministyczne i LGBT
Wydawać się może, że dzisiejsze ruchy feministyczne i LGBT propagują różnorodność. Nic bardziej mylnego. Oba ruchy stawiają na tożsamość grupy i dlatego idealnie pasują do mieszanki socjalno-liberalnej demokracji. Jeśli ktoś chce zrobić eksperyment (sprawdzając jak owe grupy rozumieją wolność i różnorodność), to może gdzieś w internecie zakwestionować logikę tych grup i czekać na reakcję.
d. demokracja a socjalizm
Demokrację i socjalizm łączą ideologia równości, państwo opiekuńcze i wspólne korzenie w rewolucji francuskiej.
e. pion i poziom
Podsumowując, demokracja ma charakter poziomy (równość chce wszystkich uczynić braćmi), średniowiecze, renesans i barok miały strukturę pionową (w niebie był Bóg – Ojciec, Ojciec Święty w Rzymie, królowie byli ojcami narodów, ojcowie władcami w rodzinie).

2. Demokracja i religia
Oddzielny wpis zostanie poświęcony zagadnieniu „Demokracja jako religia”. Żeby wyrobić sobie smak trzeba zauważyć, że demokracja (jeśli chce przetrwać) musi stać się rodzajem wiary. Dzieje się tak ponieważ jej zasady nie mają żadnego racjonalnego/ekonomicznego uzasadnienia (co wykazałem w poprzednim wpisie) a co postulują i udowadniają C. C. Brinton z Harvardu i R. H. Gabriel z Yale.
a. demokracja sprzyja niszczeniu najbardziej chrześcijańskiej z cnót, czyli miłości:
– podczas kampanii i w trakcie sprawowania władzy z ust polityków wylewają się hektolitry szamba (co wprost sprzeciwia się miłości),
– wybory często polegają na przyjęciu „mniejszego zła” a miłość prawdziwa jest bezwarunkowa i opowiada się za dobrem (nie można dawać Panu Bogu świeczki a diabłu ogarka jak np. w przypadku ustawy antyaborcyjnej),
– niewierność jest traktowana jako cnota (od strony polityków, którzy przechodzą z jednej partii do drugiej jak M. Kamiński czy R. Czarnecki, od strony wyborców tak, aby nie cementować jednej opcji na lata).
b. monarchia
– w monarchii królowie są patres patriae (ojcowie ojczyzn) i dlatego są przedstawicielami patriotyzmu. Patriotyzm tym różni się od nacjonalizmu (co trzeba przypominać w obecnej debacie i na tle różnych wojenek pod kebabem), że odnosząc się do „ojca” i „ojczyzny” ma strukturę pionową, źle rozumiany nacjonalizm poziomą (por. punkt 1e).
– w monarchii dziedzicznej król jest dany narodowi na całe życie (jak dziecku dani są rodzice, których ma kochać, rodzicom dane jest dziecko, które mają kochać). I jest to przeniesienie zasady naturalnej (sprawdzonej w codzienności) do rangi ustroju (zgodnie z myślą Chestertona, który sądził, że co sprawdza się w rodzinie, to sprawdzi się w państwie i odwrotnie co zagraża rodzinie, to zagraża państwu).
– w republice państwo także jest dane na całe życie, ale jest to tylko rama, w której obraz zmienia się z każdymi wyborami (widzimy, że jedna władza wprowadza gimnazja, inna likwiduje, jedna podwyższa wiek emerytalny, druga obniża itd., itp).

VI
Demokracja (nauka Kościoła, część I)
Kościół nie zdefiniował nigdzie jaki winien być ustrój państwa. Mamy jednak pewne ogólne zasady, które zawarte zostały w nauczaniu szczególnie Leona XIII (Diuturnum illud ? O władzy politycznej, Immortale Dei ? o państwie chrześcijańskim, Libertas ? o wolności człowieka, Rerum novarum ? o kwestii socjalnej).

Zasady ogólne
a. władza polityczna jest naturalna i konieczna,
b. z władzą nieodłącznie wiąże się hierarchia,
c. prawo panowania wywodzi się od Boga jako koniecznego źródła władzy. Jest zatem rodzajem herezji ?ateizmu politycznego? twierdzenie o pochodzeniu władzy od ludu, jakoby lud był absolutnym suwerenem,
d. zasadą pochodzenia władzy od Boga jest wyposażenie człowieka w wewnętrzny popęd społeczny,
e. państwo i Kościół mają inne zadania (niesprzeczne ze sobą), ale zasada władzy i panowania obu (i jakiejkolwiek innej np. rodzicielskiej) jest w Bogu. Zatem posłuszeństwa władzy można i trzeba odmówić, kiedy jej nakazy są sprzeczne z prawem naturalnym lub Bożym,
f. jeśli ktoś wyznaje błąd demokratyczny (tj. twierdzi, że władza pochodzi od ludu) jest winny przygotowania drogi dla ?najgorszej zarazy, tj. komunizmu, socjalizmu, nihilizmu, tych potworów zagrażających śmiercią ludzkiej społeczności? (Leon XIII, Diuturnum illud),
g. prawo państwowe winno być przeniknięte Ewangelią, tak aby zapobiegać sekularyzacji, w której ?państwo nie poczuwa się do żadnych względem Boga obowiązków i żadnej religii publicznie nie wyznaje? (Leon XIII, Immortale Dei),
h. konsekwencją usuwania prawa Bożego z państwowości jest indyferentyzm religijny, ateizm, stawianie wszystkich wyznań na jednym poziomie,
i. państwo ma obowiązek oddawania czci Bogu prawdziwemu, w prawdziwej religii katolickiej: ?Tak urządzona społeczność, z tylu i tak ważnych powodów zobowiązana Bogu, powinna mu się oczywiście wypłacać kultem publicznym. Zakon przyrodzony, który każdego zniewala do oddawania Bogu czci religijnej [?], tenże sam obowiązek i państwu nakłada. [?] Państwa nie mogą bez wielkiej winy postępować, jak gdyby Boga wcale nie było; troskę o religię, jakby do nich nie należącą albo nieprzydatną, odrzucać, z różnorodnych religii wedle swego widzimisię wybierać; ale winny koniecznie ten sposób czczenia Boga przyjąć, którym Bóg okazał, że chce być czczony? (Leon XIII, Immortale Dei).

VII
Demokracja (nauka Kościoła, część II)

1. Demokracja chrześcijańska (chadecja)
a. Leon XIII w encyklice Graves de communi, zakazał posługiwania się tym pojęciem w rozumieniu politycznym.
b. Pius XII w alokucji z 1944 r. wystąpił z żądaniem, aby w demokracji parlamentarnej parlamenty były tworzone przez elity.
c. ostrzeżenia płynęły także ze strony myślicieli protestanckich i tak A. Vinet powiedział, że w demokracji chrześcijańskiej wcześniej czy później rzeczownik połknie przymiotnik.